LEZ afgeschaft in Frankrijk: moet je deze zomer nog een vignet kopen?

De Franse Assemblée nationale heeft beslist om de lage-emissiezones (LEZ of ZFE) af te schaffen, maar die beslissing is nog niet definitief. Moet je dus, vlak voor de zomervakantie, nog altijd een Crit’Air-vignet aanvragen? We duiken in een gevoelig dossier op het snijvlak van volksgezondheid en bestraffende ecologie.

In Frankrijk heeft de Assemblée nationale nipt (275 stemmen tegen 252) ingestemd met het zogenaamde ‘vereenvoudigingsplan’, een wet die onder andere de lage-emissiezones (in Frankrijk ZFE genoemd) opheft. Die zones moesten de toegang van vervuilende voertuigen tot steden beperken en stonden symbool voor de strijd tegen luchtvervuiling. De beslissing kwam er ondanks felle verdeeldheid binnen de meerderheid en – niet onverwacht – tegen de zin van de minister van Ecologische Transitie.

Maar let op: deze stemming betekent niet dat de Franse LEZ’s onmiddellijk verdwijnen. Het wetsvoorstel moet dit najaar eerst nog besproken worden in een gemengde commissie van parlementsleden en senatoren. Zelfs als daar een akkoord komt, moet het nogmaals door het parlement én langs de Grondwettelijke Raad. Waarom? Omdat de afschaffing van de LEZ’s misschien niet strookt met het oorspronkelijke doel van het wetsontwerp, namelijk de vereenvoudiging van het economische leven.

Gespannen debat

Achter deze parlementaire beslissing schuilt een ideologisch debat. Voorstanders van de afschaffing verwijzen naar een bestraffende ecologie, die onrechtvaardig is voor gezinnen met een beperkt budget. Zij worden immers gedwongen om hun oude wagen op te geven zonder dat er toegankelijke alternatieven zijn. Die kritiek is niet nieuw.

Maar is dat verzet geen vorm van populisme die een sombere realiteit verdoezelt? Want ja, de lucht die we inademen is vervuild. Wie de dagelijkse weerdata bekijkt, merkt dat de luchtkwaliteitsindex zelden onder de vier op tien zakt. In Frankrijk zou luchtvervuiling verantwoordelijk zijn voor 40.000 vroegtijdige overlijdens per jaar, in België gaat het om 9.000 doden. Op Europees niveau lopen die cijfers op tot enkele honderdduizenden. Fijnstof, vooral afkomstig van autoverkeer, is onzichtbaar maar bijzonder schadelijk voor de volksgezondheid. Auto’s stoten namelijk geen zuurstof of water uit. Natuurlijk moeten er ook andere sectoren aangepakt worden: de verwarming van huizen, de industrie of het maritieme transport. Auto’s zijn intussen uitgerust met een hele resem filters en katalysatoren. Waarom zou dat in andere sectoren niet kunnen? Hoe dan ook lijkt de afschaffing van de LEZ’s vooral een politieke beslissing, en geen gezondheidsmaatregel.

Bij Gocar.be nemen we het op voor automobilisten, technologie, vooruitgang en… een beetje gezond verstand. Op sociale media worden we geregeld uitgemaakt voor ecofielen, verraders of allerlei andere ‘kleurrijke’ termen. Dat raakt ons niet en houdt ons zeker niet tegen om betrouwbare, gecontroleerde en evenwichtige informatie te brengen. Onze standpunten zijn altijd onderbouwd en we blijven het bredere plaatje zien. Niets is volledig zwart of wit. Laat daar geen twijfel over bestaan: we zijn tegen een dogmatische en bestraffende ecologie, maar we ontkennen de feiten ook niet. Luchtvervuiling is een groot probleem voor de volksgezondheid, dat niemand spaart. Daarom vinden wij: hoe onvolmaakt LEZ’s ook mogen zijn, hun volledige afschaffing roept meer vragen op dan ze beantwoordt. Maar zoals zo vaak nemen onze beleidsmakers snelle beslissingen, halve oplossingen die de kern van het probleem niet aanpakken. Waarom? Waarschijnlijk omdat een legislatuur vijf of zes jaar duurt… en daarna zien we wel weer.

En in België? Alles bij het oude?

In ons land hebben steden als Antwerpen, Gent en Brussel al jaren lage-emissiezones. Met succes, want ze hebben geleid tot een merkbare daling van stikstofdioxide en fijnstofconcentraties, tot wel 30% minder. Dat is niet niets. Brussel heeft onlangs zijn LEZ-kalender aangepast en de uitfasering van Euro 5-diesels met twee jaar uitgesteld. Maar voorlopig gaat het om bijsturingen: van een afschaffing of afbouw, zoals in Frankrijk, is hier geen sprake.

Crit’Air-vignet blijft verplicht

Moet je deze zomer dus nog altijd het bekende Crit’Air-vignet kopen als je naar Frankrijk vertrekt? Het antwoord is duidelijk: ja. Zolang het wetgevend proces niet afgerond is en de Grondwettelijke Raad geen fiat heeft gegeven, blijft de huidige wet gewoon van kracht. In de betrokken steden (Parijs, Lyon, Grenoble, Montpellier enzovoort) heb je dat milieuvignet nog altijd nodig om toegang te krijgen. Ook daar houden ANPR-camera’s de situatie nauwlettend in de gaten.

Goed nieuws: je kunt het vignet eenvoudig online bestellen via de officiële website, en het kost minder dan 5 euro. Let wel op de leveringstijd: reken op zo’n 15 dagen tussen bestelling en ontvangst. Wacht dus niet tot het laatste moment.

Bron www.gocar.be